Ασφαλείς πρώτες ύλες

Σημασία της ασφάλειας των φρούτων και λαχανικών για τη δημόσια υγεία είναι αδιαμφισβήτητη και τα τελευταία χρόνια υπάρχει ενθάρρυνση της κατανάλωσης αυτών των προϊόντων. Τα φρούτα και λαχανικά είναι απαραίτητα για μια υγιεινή διατροφή, αλλά η μόλυνσή τους με μικροοργανισμούς αποτελεί αυξανόμενο πρόβλημα. Η μείωση της μικροβιακής μόλυνσης είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη των τροφιμογενών ασθενειών.

Οι τροφιμογενείς ασθένειες είναι ασθένειες που προκαλούνται από την κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων ή ποτών. Παγκοσμίως, πολλοί άνθρωποι αρρωσταίνουν καθημερινά από τα τρόφιμα που τρώνε, χωρίς καν να γνωρίζουν ότι η ασθένεια τους προκλήθηκε από αυτά.

Παραδοσιακά, οι τροφιμογενείς ασθένειες αναφέρονται και ως «δηλητηρίαση τροφίμων».

Η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών που έχουν μολυνθεί με επικίνδυνους μικροοργανισμούς αποτελεί πηγή τροφιμογενών ασθενειών. Η πρόληψη της μικροβιακής μόλυνσης είναι ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη των ασθενειών και τη βελτίωση της υγείας.

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα των τροφιμογενών ασθενειών είναι:

Κοιλιακό άλγος
Έμετοι
Διάρροια
πυρετός

Τα συμπτώματα εξαρτώνται από την αιτία της ασθένειας και μπορεί να εμφανιστούν πολύ γρήγορα μετά την κατανάλωση του τρόφιμου ή να χρειαστούν ημέρες ή και εβδομάδες. Για τις περισσότερες τροφιμογενείς ασθένειες, τα συμπτώματα εμφανίζονται 24-72 ώρες μετά την κατανάλωση του μολυσμένου φαγητού.

Εκτιμάται ότι το 3% των περιπτώσεων τροφιμογενών ασθενειών μπορεί να οδηγήσει σε μακροχρόνια προβλήματα υγείας, όπως αρθρίτιδα και νευρολογικές διαταραχές. Ορισμένες τροφιμογενείς ασθένειες μπορούν να μεταδοθούν από άτομο σε άτομο. Για βρέφη, άτομα με ασθένειες, εγκύους και ηλικιωμένους, οι συνέπειες των τροφιμογενών ασθενειών είναι συνήθως πιο σοβαρές και συχνά θανατηφόρες.

Πολλοί επικίνδυνοι μικροοργανισμοί αποβάλλονται στα ανθρώπινα και ζωικά κόπρανα. Τα χέρια είναι ένα κοινό μέσο μεταφοράς επικίνδυνων μικροοργανισμών.

Το μολυσμένο νερό που εφαρμόζεται απευθείας σε φρούτα και λαχανικά θα διασπείρει επικίνδυνους μικροοργανισμούς.

Η υγιεινή και η καθαριότητα κατά την προετοιμασία των γευμάτων στο σπίτι είναι σημαντικά μέτρα προστασίας. Η διασταυρούμενη επιμόλυνση, η οποία είναι η έμμεση μόλυνση μαγειρεμένου τρόφιμου από ωμό τρόφιμο, μπορεί επίσης να οδηγήσει σε τροφιμογενείς ασθένειες.

Οι κυριότερες πηγές μικροβιακής μόλυνσης στα φρούτα και λαχανικά, σύμφωνα με τα διαθέσιμα έγγραφα, είναι οι ακόλουθες:

Ανθρώπινα και ζωικά κόπρανα: Τα κόπρανα ανθρώπων και ζώων περιέχουν επικίνδυνους μικροοργανισμούς που μπορούν να μολύνουν τα φρούτα και τα λαχανικά. Αυτή η μόλυνση μπορεί να συμβεί άμεσα, όταν τα ζώα αφοδεύουν στα χωράφια, ή έμμεσα, όταν το νερό της βροχής μολύνεται από κόπρανα και μεταφέρει τους μικροοργανισμούς στα χωράφια.
Κακή προσωπική υγιεινή: Οι εργαζόμενοι στα χωράφια μπορούν να μεταφέρουν επικίνδυνους μικροοργανισμούς στα φρούτα και λαχανικά μέσω των χεριών, των ρούχων και άλλων επιφανειών εάν δεν τηρούν καλές πρακτικές προσωπικής υγιεινής, όπως το πλύσιμο των χεριών . Οι μολυσμένες πληγές μπορούν επίσης να αποτελέσουν πηγή μόλυνσης.
Μη επεξεργασμένα απόβλητα: Η χρήση μη επεξεργασμένων ζωικών αποβλήτων ως λίπασμα μπορεί να οδηγήσει σε μόλυνση των φρούτων και λαχανικών, καθώς τα απόβλητα αυτά περιέχουν επικίνδυνους μικροοργανισμούς.
Μολυσμένο νερό: Το νερό που χρησιμοποιείται για την άρδευση μπορεί να είναι μολυσμένο με επικίνδυνους μικροοργανισμούς από τα κόπρανα και άλλα απόβλητα, και έτσι να μεταφέρει τη μόλυνση στα φρούτα και τα λαχανικά.
Μη καθαρός εξοπλισμός: Ο εξοπλισμός συγκομιδής και αποθήκευσης που δεν είναι καθαρός και στεγνός μπορεί να μεταφέρει μικροοργανισμούς στα φρούτα και λαχανικά.
Άλλες πηγές: Στα χωράφια, η παρουσία σκουπιδιών, τροφίμων και νερού προσελκύουν ζώα, συμπεριλαμβανομένων των άγριων πτηνών, τα οποία επίσης μπορούν να συμβάλλουν στη μόλυνση των καλλιεργειών.

Επικίνδυνοι μικροοργανισμοί

Οι περισσότεροι επικίνδυνοι μικροοργανισμοί δεν αλλάζουν την εμφάνιση των τροφίμων. Επομένως είναι δύσκολο να γίνει αντιληπτό εάν κάποιο τρόφιμο είναι μολυσμένο ή όχι μόνο από την εμφάνιση την μυρωδιά ή την γεύση του.

Επιπλέον, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι μικροοργανισμοί χρειάζονται τροφή, νερό, χρόνο και ζέστη για να αναπτυχθούν, και υπό ευνοϊκές συνθήκες μπορούν να επιβιώσουν και να πολλαπλασιαστούν για μεγάλο χρονικό διάστημα στην επιφάνεια των φρούτων και λαχανικών.

5 ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

Οι πέντε βασικές πρακτικές για την καλλιέργεια ασφαλέστερων φρούτων και λαχανικών σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), είναι οι εξής:

1 Καλές πρακτικές προσωπικής υγιεινής

Σχολαστικό πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα, ειδικά μετά τη χρήση της τουαλέτας, την αλλαγή πάνας σε ένα παιδί και την επαφή με ζώα.
Τακτική αλλαγή ρούχων και μπάνιο.
Κάλυψη των πληγών και των τραυμάτων με γάντια ή επιδέσμους.
Χρήση τουαλέτας ή αποχωρητηρίου για την ούρηση και την αφόδευση.

2 Προστασία των χωραφιών από μόλυνση από ζωικά κόπρανα

Αποτροπή της εισόδου ζώων στα χωράφια.
Στέγαση των ζώων σε περιφραγμένο χώρο σε κατηφορική θέση από τα χωράφια.
Απομάκρυνση σκουπιδιών από το χώρο των χωραφιών

3 Χρήση επεξεργασμένων κοπράνων(κοπριά)

Επεξεργασία των αποβλήτων (κοπριά) πριν τη χρήση τους ως λίπασμα.
Εφαρμογή της κοπριάς πριν από τη φύτευση.
Μεγιστοποίηση του χρόνου μεταξύ της εφαρμογής της κοπριάς και της συγκομιδής.

4 Αξιολόγηση και διαχείριση των κινδύνων από το νερό άρδευσης

Προσδιορισμό όλων των πηγών νερού που χρησιμοποιούνται για την άρδευση.
Αξιολόγηση του κινδύνου μικροβιακής μόλυνσης του νερού.
Προστασία του νερού από μόλυνση από κόπρανα.
Εφαρμογή μέτρων ελέγχου όταν χρησιμοποιείται μολυσμένο νερό ή νερό άγνωστης ποιότητας. Για παράδειγμα, η χρήση συστημάτων άρδευσης με σταγόνες ή αυλάκια.
Μείωση της άμεσης επαφής του νερού άρδευσης με τα εδώδιμα μέρη των φυτών.

5 Διατήρηση του εξοπλισμού συγκομιδής και αποθήκευσης καθαρού και στεγνού

Πλύσιμο του εξοπλισμού συγκομιδής και αποθήκευσης με καθαρό νερό και στέγνωμα πριν από τη χρήση.
Διατήρηση των δοχείων μακριά από το έδαφος.
Απομάκρυνση της ορατής βρωμιάς και των υπολειμμάτων από τα φρούτα και τα λαχανικά στο χωράφι.
Γρήγορη ψύξη των φρούτων και λαχανικών.
Περιορισμό της πρόσβασης ζώων, παιδιών και άλλων ατόμων που δεν εργάζονται στις περιοχές συγκομιδής και αποθήκευσης.

ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ 1

Προστατέψτε τα χωράφια από τη μόλυνση από ζωικά κόπρανα

1. Επικίνδυνοι μικροοργανισμοί που μεταφέρονται στα ζωικά κόπρανα μπορούν να επιβιώσουν στο έδαφος για μήνες και τελικά να μολύνουν τα φρούτα και τα λαχανικά.

Αλήθεια: Οι επικίνδυνοι μικροοργανισμοί στα ζωικά κόπρανα μπορούν να επιβιώσουν στο έδαφος, να μολύνουν φρούτα και λαχανικά και να προκαλέσουν τροφιμογενείς ασθένειες.

2. Είναι καλή ιδέα να στεγάζετε τα αγροτικά ζώα σε ανηφορική θέση από εκεί που βρίσκονται οι καλλιέργειες, για να τα κρατάτε χωριστά.

Μύθος: Τα κόπρανα από τα ζώα μπορούν να παρασυρθούν κατηφορικά από το βρόχινο νερό, να εισέλθουν στο χωράφι και να μολύνουν τις καλλιέργειες.

3. Τα ζώα ή τα πουλερικά στις περιοχές καλλιέργειας μπορούν να μολύνουν άμεσα τα φρούτα και τα λαχανικά. Οι καλλιέργειες δεν πρέπει να έρχονται σε επαφή με κόπρανα.

Αλήθεια: Τα κόπρανα περιέχουν επικίνδυνους μικροοργανισμούς που μπορούν να προκαλέσουν ασθένειες όταν καταναλώνονται μολυσμένα φρούτα και λαχανικά.

4. Επειδή τα πουλιά δεν είναι συνεχώς στο έδαφος, υπάρχει μικρή πιθανότητα να μολύνουν τα αναπτυσσόμενα φρούτα και λαχανικά.

Μύθος: Τα πουλιά που πετούν από πάνω μπορούν να αποβάλουν κόπρανα στις καλλιέργειες. Αυτό έχει προκαλέσει τροφιμογενείς ασθένειες.

5. Δεν υπάρχει πρόβλημα να έχετε έναν σκύλο στο χωράφι ή στον οικιακό σας κήπο.

Μύθος: Οποιαδήποτε ζωικά κόπρανα μπορούν να μολύνουν φρούτα και λαχανικά.

6. Τα σκουπίδια πρέπει να απομακρύνονται από τις περιοχές καλλιέργειας για να μην προσελκύουν οικόσιτα και άγρια ζώα.

Αλήθεια: Πρέπει να καταβληθεί κάθε προσπάθεια για να αποφευχθεί η προσέλκυση ζώων εντός ή κοντά στα χωράφια καλλιέργειας.

ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ 2

Χρησιμοποιήστε επεξεργασμένα ζωικά απόβλητα

1. Η ζωική κοπριά είναι πηγή επικίνδυνων μικροοργανισμών που μπορούν να μολύνουν τα φρούτα και τα λαχανικά.

Αλήθεια: Η κοπριά περιέχει επικίνδυνους μικροοργανισμούς που βρίσκονται στα ζωικά κόπρανα.

2. Τα λαχανικά που αναπτύσσονται στο έδαφος (όπως τα ριζώδη λαχανικά) προστατεύονται από επικίνδυνους μικροοργανισμούς στην ζωική κοπριά επειδή βρίσκονται κάτω από το έδαφος.

Μύθος: Οι καλλιέργειες με ριζώδη λαχανικά είναι οι πιο ευαίσθητες στη μόλυνση από μη επεξεργασμένα κόπρανα.

3. Για να ελαχιστοποιηθεί η μόλυνση, η κοπριά πρέπει να επεξεργαστεί και να υποστεί ζύμωση πριν την εφαρμογή της στα χωράφια.

Αλήθεια: Η θερμότητα σκοτώνει τους επικίνδυνους μικροοργανισμούς· ο απαιτούμενος χρόνος μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τη σύνθεση της κοπριάς, τη θερμοκρασία και την υγρασία.

4. Είναι καλύτερο να εφαρμόζετε την κοπριά στο έδαφος όταν φυτεύετε.

Μύθος: Η παλαιωμένη ή άλλως επεξεργασμένη κοπριά θα πρέπει να εφαρμόζεται στα χωράφια πριν από τη φύτευση και μετά τη συγκομιδή.

5. Η παλαίωση ή η άλλη επεξεργασία της κοπριάς μπορεί να ελαχιστοποιήσει τους επικίνδυνους μικροοργανισμούς που βρίσκονται στα κόπρανα.

Αλήθεια: Με την επεξεργασία, οι επικίνδυνοι μικροοργανισμοί πεθαίνουν.

6. Οι σωροί κοπριάς πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο κοντά στα χωράφια καλλιέργειας.

Μύθος: Οι σωροί κοπριάς πρέπει να διατηρούνται όσο το δυνατόν πιο μακριά από το χωράφι. Πρέπει να βρίσκονται κατηφορικά από οποιεσδήποτε καλλιέργειες για προστασία από την απορροή και πρέπει να καλύπτονται για να αποφευχθεί η εξωτερική μόλυνση από πουλιά και άλλα άγρια ζώα.

7. Η κοπριά δεν πρέπει να τοποθετείται απευθείας στα φυτά.

Αλήθεια: Η αποφυγή άμεσης επαφής της κοπριάς με τα φυτά μειώνει περαιτέρω τον κίνδυνο μόλυνσης από τυχόν εναπομείναντες επικίνδυνους μικροοργανισμούς στην επεξεργασμένη κοπριά

Για περισσότερα δείτε: